Oswoić stres

Spocone ręce, załamany głos, pustka w głowie, trzęsące się  kolana – to typowe objawy stresu, które każdy z nas przeżył niejeden raz. Stres może motywować do działania, jednak najczęściej potrafi uprzykrzyć życie.

Stres to współczesna choroba cywilizacyjna. Szybkie tempo życia, wysokie wymagania wobec siebie, chęć zadowolenia wszystkich, pragnienie bycia najlepszym  - wszystkie te czynniki wpływają na naszą psychikę i utrudniają codzienne funkcjonowanie. Coraz więcej osób korzysta z pomocy psychologów, gdyż nie może poradzić sobie z paraliżującym stresem.

Czym jest stres?

Stres to fizyczna lub psychiczna reakcja organizmu na wymagania, jakie mu stawiamy. Od ich rodzaju i intensywności zależy nasze zachowanie. Ludzie różnie reagują na stresujące sytuacje, zależy to przede wszystkim od ich wrażliwości, odporności i stanu psychicznego.

Objawy zestresowania

Zagrożenie lub nieprzewidziana sytuacja sprawiają, że organizm uwalnia hormony i inne substancje chemiczne, na skutek których nasze narządy i organy reagują w określony sposób. Zachodzą wówczas reakcje charakterystyczne dla stresu. Fizjologicznie zwiększa się ilość czerwonych krwinek, które bardziej dotleniają mózg. Mięśnie stają się napięte, rośnie temperatura ciała. Te reakcje objawiają się przez spocone ręce, zaciśnięte zęby i pięści, przyspieszony oddech, szybsze bicie serca, nadmierne pocenie się, suchość w ustach, drżenie dłoni. Pobudzone zostają niemal wszystkie układy wewnętrzne, między innymi krwionośny, oddechowy i nerwowy.

Te jednostkowe objawy mogą mieć poważniejsze skutki przy długotrwałym stresie. Konsekwencje stresu, który trwa przez długi czas to:

• rozkojarzenie, problemy z koncentracją
• bezsenność
• trudności w oddychaniu
• nerwica i depresja
• popadanie w nałogi
• wrogie nastawienie do ludzi
• niezadowolenie z życia seksualnego
• poczucie niepokoju
• czasami nawet myśli samobójcze.

Jak widać stres może nie tylko utrudnić codzienne, jednostkowe czynności, ale wpłynąć na całe nasze dotychczasowe życie. Osoby, które żyją w ciągłym stresie mają nieudane życie małżeńskie, które często kończy się rozwodem, słaby kontakt z rodziną i dziećmi, są rozgoryczeni, niechętni do innych i niezadowoleni z życia.

Przyczyny stresu

Dla każdego z nas różna sytuacja może wywołać uczucie zestresowania. Są jednak momenty, które dla większości z nas są stresujące. To przede wszystkim:

• śmierć najbliższej osoby
• rozwód
• więzienie
• ślub i przygotowania do ślubu
• zmiana lub utrata pracy
• ciąża
• święta

Praktycznie można pokusić się o stwierdzenie, że stres może wywołać niemal wszystko, nawet codzienny hałas, zanieczyszczenie środowiska czy nawet notoryczny brak czasu.

Stresorami, czyli przyczynami stresu, mogą być  również czynniki, na które nie mamy wpływu, jak na przykład klęski żywiołowe, wojny, choroby itp.

  Boże, daj mi tę łaskę,
bym przyjął to, czego nie mogę zmienić.
Daj odwagę, bym zmieniał to, co zmienić mogę.
I mądrość, bym odróżnił jedno od drugiego.
Reinhold Niebhur

To, czy i w jakim stopniu reagujemy na daną stresującą sytuację, zależy od naszej psychiki, charakteru i wytrzymałości. Również  niska samoocena, błędne interpretowanie sytuacji sprawiają,  że bardziej niż inni odczuwamy silny stres.

Stres w pracy

Wolnorynkowa gospodarka, a także pogłębiający się kryzys gospodarczy powodują,  że coraz częściej doświadczamy ogromnego stresu także w pracy. Według najnowszych badań, to obecnie jedna z najczęstszych przyczyn naszego zdenerwowania. Możemy tu wymienić m.in. presje na jak najlepsze wyniki,  despotycznego przełożonego, długie godziny pracy, brak równowagi między życiem służbowym a osobistym, brak poczucia bezpieczeństwa (ryzyko zwolnienia) czy niedopasowanie naszego potencjału do zadań.

Jak sobie radzić?

Przed stresem nie uciekniemy. Nawet ci, którzy mówią, że nigdy się  nie stresują, tak naprawdę odczuwają to uczucie, gdyż  nie są w stanie uciec przed naturalnymi reakcjami organizmu. Dlatego im szybciej nauczymy się radzić z tym uczuciem, tym prędzej odnajdziemy spokój i stabilność emocjonalną.

Wielu z nas nieświadomie podejmuje walkę ze stresem poprzez:

• skupienie się na emocjach – napięcie, które towarzyszy stresującej sytuacji, rozładowujemy przez płacz, krzyk, fizyczny wysiłek. Kiedy to nie pomaga sięgamy po alkohol lub środki uspokajające. Należy jednak pamiętać, że problemu nie rozwiązujemy i prędzej czy później będziemy musieli się z nim zmierzyć
• skupienie się na problemie – przeprowadzamy samodzielnie lub razem z najbliższymi analizę sytuacji. Jest to dobry sposób, ponieważ spojrzenie na daną sytuację oczami innej osoby pozwala zauważyć wiele innych aspektów. Wsparcie bliskich również mobilizuje nas do rozwiązania stresującego problemu
• unikanie – w obliczu stresu zajmujemy myślami czymś innym, uciekamy od problemu. Można na przykład intensywnie czytać książki, aby nie myśleć o swoich problemach lub zająć się porządkowaniem mieszkania. Jest to jednak działanie na krótką metę, ponieważ w konsekwencji nie rozwiązujemy problemu.

Pozytywne nastawienie

Od naszej odporności psychicznej zależy reagowanie na stres. Nie oznacza to jednak, że nie powinniśmy ćwiczyć swojej psychiki, aby w przyszłości łatwiej znosić stresujące sytuacje. Ciągła samokrytyka i wygórowane ambicje z pewnością nie pomogą w spokojnym życiu. Samokrytyka jest potrzebna, jednak zbyt surowe podejście do swojej osoby, może działać destrukcyjnie.

Doceniajmy swoje duże i małe sukcesy, czerpmy z nim energię, zauważajmy i zachowujmy w pamięci pozytywne chwile oraz bądźmy optymistami. To naprawdę pomaga!

Ćwiczenia relaksacyjne

To najszybszy sposób na pokonanie stresu. Dzięki nim rozluźnimy mięśnie, uspokoimy oddech i odprężymy umysł. Pięć minut wyciszenia w dowolnie wybranym miejscu sprawi, że znajdziemy dodatkowe rezerwy siły do walki ze stresem. Najpopularniejszym ćwiczeniem jest rozluźnianie barków oraz mięśni szyi i karku. W tym celu należy usiąść prosto, rozluźnić ciało i spokojnie oddychając podnosić delikatnie ramiona tak, jakby chciało się nimi dotknąć uszu. Następnie powoli i spokojnie należy obrócić głowię w prawo, następnie w lewo. Idealną propozycją jest również odprężające rozciąganie ciała. W tym celu w pozycji siedzącej lub stojącej należy rozciągać mięśnie ciała tak, jakbyśmy chcieli być dłużsi.

Zdrowa dieta to podstawa

Stres powoduje szybkie zużywanie glukozy w organizmie oraz witamin i mikroelementów. Dlatego bez wyrzutów sumienia można zjeść czarną czekoladę, która jednocześnie poprawi humor. Pamiętajmy o owocach i warzywach w codziennej diecie. Działanie antystresowe wykazuje seler naciowy, orzechy włoskie, zielona fasolka szparagowa, brokuły, jaja, ziemniaki, pomarańcze i czarne porzeczki.

Uważajmy na używki! Wiele osób sięga po alkohol w stresującej sytuacji i poprawia w ten sposób swoje samopoczucie. Dzieje się tak dlatego, że alkohol podwyższa ciśnienie, rozszerza drobne naczynia, co skutkuje utratą ciepła.

Picie alkoholu nie jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ nie stawiamy czoła problemowi, jedynie przed nim uciekamy. Z biegiem czasu będzie nam coraz trudniej poradzić sobie ze stresem.

Wysiłek rozładuje

Sport to zdrowie – ta zasada sprawdza się również w walce ze stresem. Bieganie, jazda na rowerze, taniec, spacer – wszystkie te czynności pozwalają zapomnieć na chwilę o problemie i skoncentrować myśli wokół innych tematów. Dla wielu z nas spokój przynosi ćwiczenie jogi, inni preferują intensywny aerobik. Ważne, abyśmy wybrali taki wysiłek fizyczny, który sprawia przyjemność. Wówczas organizm wytworzy endorfiny, czyli substancje, które wykazują działanie przeciwbólowe, relaksacyjne i odprężające.

Małe rzeczy pomocne w walce ze stresem

• rozluźnienie z pewnością przyniesie spokojna muzyka lub dźwięki przypominające naturę, jak na przykład szum morza lub lasu, śpiew ptaków
• czytanie ulubionej książki również pozwala zapomnieć o stresie. Ciekawa fabuła wciąga i przenosi w inny wymiar
• gorąca kąpiel z zapachowymi olejkami uspokaja i rozluźnia napięcie mięśni
• gorąca herbata ziołowa z pewnością uspokoi
• drugi człowiek stanowi największe wsparcie – pomoże rozmowa z najbliższymi, wspólna analiza problemu, zwierzenie problemów
• sen doda sił – zdrowy, spokojny sen pomoże zregenerować organizm. Nie należy spać krócej niż 7 godzin, a przed pójściem spać solidnie wywietrzyć sypialnię.

Przed stresem nie uciekniemy, dopadnie nas w nieprzewidzianym momencie i z pewnością sparaliżuje ciało oraz psychikę. Pamiętajmy jednak, aby nie oddawać mu kontroli nas swoim organizmem i za każdym razem wyciągać wnioski, które pozwolą ograniczyć niekorzystny wpływ kolejnego jego ataku.

Artykuł pochodzi z serwisu doz.pl. Autorką jest Kinga Nowak